De Krabbenmars COMPLEET VERHAAL

Geen surimi

Vroeger waren we nogal zot van De Fabeltjeskrant op de Nederlandse tv. Elke avond brulden we met de hele familie de begintune mee en de knipoog van Meneer de Uil op het einde was het afgesproken signaal om — na het obligate avondplasje — onder de kleuterlakens te duiken. Van een La Fontaine of een Aesopus hadden we nog nooit gehoord, we vonden het alleen veel leuker als onze potjestraining begeleid werd door een super furry animal in plaats van door de kijvende vinger van de mama.

Ook Arthur de Pins gebruikt deze keer beestjes om zijn boodschap duidelijk te maken, maar hij kiest heel bewust om de aaibaarheidsfactor laag te houden door de (onbestaande) platkrab tot hoofdpersonage te bombarderen. Door een speling van de natuur kan deze krab alleen maar in rechte banen lopen, altijd maar heen en weer, altijd dezelfde weg... Het beestje wordt zo als een Sysyphus steeds weer met zijn eigen beperkingen geconfronteerd en is de speelbal van wezens die een hogere plaats in de pikorde bekleden. Dat niet elke krab zijn levenslot zomaar wil aanvaarden, zal een resem (herkenbare) gebeurtenissen in gang zetten...

Het is niet zo moeilijk om deze vertelling te zien als een allegorie van het leven: we legden zelf al snel linken met pakweg de moderne ratrace, de Russische en andere revoluties, het Indische kastenstelsel of de dictatuur in Noord-Korea en dat maakt het boek zo boeiend om lezen. Iedereen kan er namelijk wel zijn geheel eigen interpretatie aan geven of er een lesje uit leren. Toch slaagt de Pins erin om nergens prekerig of drammerig over te komen. Dat de auteur goed naar George Orwells Animal Farm gekeken heeft, geeft hij zelf ook toe. Maar terwijl bij Orwell alle hoop vervlogen lijkt, is het einde hier niet helemaal unhappy en gloort er toch een petieterig lichtje aan het einde van de tunnel. Les crabes aussi sont un peu Charlie...

Vaak gaan onze haren rechtop staan bij het zien van computergegenereerde tekeningen, maar om de een of andere reden hebben we dat niet bij de illustraties van de Pins. Hij bewijst hier nogmaals dat hij toch de nodige warmte kan opwekken met een programma als Illustrator. Oorspronkelijk was dit krabbenverhaal trouwens bedoeld als animatiefilm, maar het project kwam niet verder dan een mooie trailer. De Pins werkte het storyboard dan verder uit tot een strip en die verscheen eerst als een driedelige serie bij de Franse uitgeverij Soleil. Silvester kiest ervoor om de integrale versie als een limited edition (vijfhonderd exemplaren zijn er gedrukt) in de markt te zetten. Eigenlijk kunnen we deze beslissing — ondanks het stevige prijskaartje van een kleine 50 euro — alleen maar toejuichen: het is een verzorgde uitgave mét gesigneerde ex-libris en extra dossier geworden die een prominente plaats verdient in je boekenkast. Januari is traditioneel redelijk mager qua stripoogst, dus waarom zou je je boekenbudget deze keer niet besteden aan anderhalve kilo krabsalade van topkwaliteit?

> MARIO STABEL — december 2014

https://archief.stripspeciaalzaak.be/PHP/besprekingen/index.php?module=album&id=3328

Het is niet voor de eerste maal dat men verbaasd staat over het onderwerp van een strip. We hebben al de gekste dingen in een verhaallijn mogen meemaken en alles nemen we voor lief. Maar als je de samenvatting van 'De Krabbenmars' leest dan denk je toch wel even dat de grens bereikt is. Een krabbensoort, volledig uit de lucht gegrepen, de Cancer Simplicimus Vulgaris, ook wel de platkrab genoemd, kan zich slechts in één richting bewegen. Je moet al echt het lot tartten om daar een verhaal rond te maken.

Wel Arthur de Pins durft het aan en met brio. De beperking van deze krabbensoort zorgt voor een verhaal vol knipogen naar het dagelijks leven maar op een dusdanige manier dat elke lezer dit verhaal op zijn eigen manier beleven mag. We herkennen vele, dagelijks in het nieuws weerkerende, onderwerpen van onderdrukking, rebellie, opstand, slaafsheid, controverse en revoluties en oorlogen. De platkrab staat dus symbool voor een maatschappij waar perfectie niet bestaat. Toch is De Pins geen met een vinger wijzende scenarist die deze strip als een zwaar op de hand zijnde verhaal wil vertellen. Integendeel. Sommige delen van het verhaal maak je zo zwaar als je zelf wilt. Je kan het totaal lezen van een alledaags sprookje tot een zwaar geschiedkundig epos. Maar zoals al gezegd: dat beslis je zelf.

Het verhaal: De platkrab, een wezen dat zich slechts op één lijn kan verplaatsen, vraagt zich af waarom dit is en of dit niet verholpen kan worden. Ze geven elkaar dan ook geen naam omdat de kans dat ze elkaar nog eens tegenkomen zo goed als onbestaande is. Ook de voortplanting is dus een zeer groot probleem. Als je dan als eens iemand tegenkomt moet die nog net op de kruising van jouw lijn komen en behoren tot de andere sekse. Een samenloop van omstandigheden zorgt er voor dat één van deze krabben ontdekt hoe hij alsnog zijn loopbaan kan verbuigen. En daar start een nieuw leven voor de platkrab.

'De Krabbenmars' werd door Silvester reeds als integrale uitgegeven. Een prachtige luxe-uitgave op 500 exemplaren met een gesigneerde ex-libris. Deze heruitgave, een softcover van zomaar eventjes 332 pagina's is dan ook de oplossing voor wie de hardcover is misgelopen.

Minpuntje? Computertekeningen blijven altijd een beetje wennen maar eens je in het verhaal duikt is dit euvel nog slechts bijzaak. Het verhaal leest als een trein, zit vol grappige, ja soms op het randje van hilarisch, ernstige en bijwijlen diepdroevige fragmenten. Het geheel is een verhaal dat met veel plezier werd gelezen. Een druilerige zondagnamiddag werd door dit verhaal een prachtige sunshiny day met de voetjes in het zilte zeewater van de Charente.

Leuk weetje: deze strip was oorspronkelijk bedoeld als een tekenfilm maar, op een trailer na is daar niet veel van terecht gekomen.

https://www.stripinfo.be/recensie.php?recensie=2736

Er bestaat een krabbensoort die zich slechts in een lijn kan voortbewegen: zijwaarts. Tot een paar krabbetjes hiertegen in opstand komen, wat grote gevolgen heeft. Niet alleen voor henzelf, maar ook voor hun hele soort en de Franse kustplaats waar ze zich bevinden.

De Krabbenmars speelt zich af in de jaren ’70/’80, in het Franse plaatsje Royan, in de Gironde. Terwijl de toeristen aan het strand liggen te zonnen, lopen kleine krabbetjes heen en weer. Door de vierkante vorm van hun schild zijn ze niet in staan om bochten te maken, zodat ze voor altijd veroordeeld zijn om in een rechte lijn te lopen, zijwaarts. Hun leven is een eindeloze herhaling van dezelfde wandeling, waarbij ze bijna nooit andere krabben tegenkomen. Ze kennen geen liefde, hebben geen vrienden en leven een naamloos bestaan.
Gedwongen versus gekozen

Als twee krabben elkaar tegenkomen op een gitaar ontstaat er een vriendschap. En als ze dan ook nog eens samen ontsnappen uit een hachelijke situatie door elkaar te dragen – en dus van de lijn af te wijken – ontstaat een vriendschap. Ze geven elkaar namen, Zon en Gitaar, en besluiten elkaar te helpen om ook eens wat afwisseling te krijgen. Die afspraak zorgt echter voor veel onrust. Er ontstaat een tweedeling in de krabbenmaatschappij: de Rechtlijnigen staan tegenover de Draaiers. De spanningen groeien als Zon wegvlucht van een zinkend (Greenpeace)schip door in een bochtje te lopen.

Arthur de Pins kwam in 2003 op het idee om een film over deze krabben te maken. Het korte filmpje dat hij maakte (Krabbenrevolutie), won veel prijzen en effende de weg voor een groter project: een lange film. Eigenlijk zouden het twee delen moeten worden. Een deel over de strijd tussen ‘rechtlijnigen’ en ‘draaiers’, het andere over de evolutie. Het stripboek is een aangepaste versie van het storyboard van die film. De stijl van de tekeningen is aangepast aan de strips die in de jaren ’70 en ’80 van de 20e eeuw uitkwamen. Het kleurgebruik en de lijnvoering komen ook overeen met in die periode gebruikte technieken. Zo maakt De Pins geen gebruik van contourlijnen voor zijn personages.
Om iets van te leren

Het tragische verhaal van de krabben is niet het enige verhaal dat in het boek verteld wordt. Op de achtergrond wordt een documentaire gemaakt over de krabben, probeert Greenpeace de aanleg van een oliepijpleiding tegen te houden, en probeert het bestuur van Royan zo goed en zo kwaad als het kan het imago van badplaats te behouden. Al die verschillende belangen en verhalen komen samen in de climax van De Krabbenmars. Alles werkt samen naar het einde van het verhaal toe.

De Krabbenmars kan ook als een kritiek op de maatschappij worden gezien. Een maatschappij die gericht is op vooruitgang. De voortdurende noodzaak van (economische) groei, van uitbreiding en verspreiding is te vergelijken met de houding van de Rechtlijnigen. Wie van de lijn afwijkt is verdacht. De Draaiers staan verandering voor – een houding die overigens niet vol te houden is. Verandering om de verandering is even erg als het blijven voortploeteren zoals het altijd al is geweest. Soms, zoals ook Zon concludeert, hoef je niet te veranderen. Soms is hetzelfde blijven het beste om te doen.

https://8weekly.nl/recensie/boeken/arthur-de-pins-vert-frederick-van-wonterghem-de-krabbenmars-tegen-rechtlijnigheid/

Arthur de Pins maakte al indruk met zijn horror/pretparkstrip “Zombillenium” en de gagstrip “Schatjes” maar “De Krabbenmars” is heel andere koek. Hoewel bepaalde handelsmerken, zoals de vlotte dialogen en de humor present zijn, behandelt dit boek onderhuids grotere thema’s.

Het verhaal speelt zich af in en rond strand en zee van een Frans badplaatsje. Een onopmerkzame krabbensoort heeft van de evolutie een slechte hand toebedeeld gekregen: ze kunnen geen bochten maken en zijn gedoemd om zich, van geboorte tot dood, zijwaarts in een rechte lijn te bewegen. Maar daar komt verandering in. Het ondenkbare gebeurt: één van de krabben leert bochten maken.

Het innovatieve krabje en zijn twee beste maatjes lichten enthousiast hun soortgenoten in maar botsen daarbij al snel op heel wat tegenwerking. De diersoorten die boven hen uit torenen in de voedselketen zijn bijvoorbeeld niet gediend van deze ontwikkelingen. Hun prooi zou immers zomaar eventjes weerbaarder kunnen worden. En dan zijn er nog de soortgenoten van de drie vrienden die naar de oude stempel leven. Hen zint die nieuwerwetse manier van voortbewegen ook al niet.

De_Krabbenmars_02Terwijl de strubbelingen van de zeedieren de leidraad van dit verhaal vormen verweeft de Pins ook de strapatsen van de mens doorheen het verhaal. Er zijn documentairemakers met budgetaire problemen, de burgemeester van het dorpje die krampachtig het toerisme draaiende tracht te houden, verliefde pubers, de aanleg van een oliepijplijn waartegen leden van Greenpeace protesteren, een zeekapitein wiens echtgenote hem bedriegt en nog een hele resem andere nevenpersonages.

In een wervelstorm van 330 pagina’s vertelt de Pins de kroniek van tientallen personages zonder ergens ook maar de draad te verliezen. Hij kruidt de zaak met flink wat slapstick, goed gevonden twists en heel wat situatiehumor. Dit boek gaat vlotjes binnen.

De_Krabbenmars_03Los van die vlotheid borrelt er één en ander van serieuzere aard onder de oppervlakte. De saga van de krabben levert onrechtstreeks commentaar op een resem maatschappelijke thema’s: milieu, generatieconflicten, de commercialiteit van hulporganisaties en tv-zenders, conservatisme versus vernieuwing en andere hete hangijzers.

Hoewel we dit soort zwaardere onderwerpen niet van de Pins gewend zijn strekt het hem tot eer dat hij ze zo brengt dat die het leesplezier niet in de weg staan. Geen belerend vingertje dus.

De_Krabbenmars_04De volledig digitaal gemaakte tekeningen van de Pins zorgen er bovendien voor dat de boel nog gesmeerder draait. Hij kiest ervoor om het verhaal op zeer filmische wijze in beeld te brengen, met veel grote platen. Samen met de zeer expressieve, cartoonesk gestileerde personages, zorgt ervoor dat het lijkt alsof je naar een Franse Pixar film zit te kijken.

330 pagina’s, in één ruk uitgelezen en me geen moment verveeld en als er ooit inbrekers over de vloer komt heb ik meteen een slagwapen bij de hand om “u” tegen te zeggen. Niet twijfelen dus en aanschaffen deze brok.

https://petermoerenhout.be/2015/10/28/recensie-de-krabbenmars/

Een dikke strip over krabben, dat is niet direct een verkoopargument waar uitgevers een warm gevoel van krijgen. Toch is deze bijzondere strip van Arthur de Pins (Zombillenium) niet direct weg te zetten als een doorsnee natuurdocumentaire. Sterker nog, De krabbenmars blijft een komisch verhaal over het kosmische lot van de Cancer simplicimus vulgaris. Door zich te toe te leggen op het trieste leven van deze krabben, die enkel in één lijn kunnen lopen, ontstaat een poëtisch verhaal over de wispelturigheid van het lot, en de mogelijkheden om daaraan te ontkomen. De tekenstijl doet op glad papier nogal gelikt aan. Tegelijkertijd moet gezegd worden dat deze keuze wel effectief is om de zee en haar vreemde wezens te verbeelden. Ook wordt de humor, die in dit verhaal een belangrijke rol speelt, ondersteund door de vreemde wezens die in het water rondzwemmen en die op het strand liggen te zonnen. Zal het de kleine krabbetjes lukken om hun lot te wijzigen en naar een glorieuze toekomst te trekken? Een antwoord op deze vraag kost, financieel gezien, net iets te veel, maar de epiek die je hiervoor terugkrijgt zal zeker niet teleurstellen.

RSp

https://www.stripschrift.nl/recensies/item/3559