Irena 01: Het getto

Een strip die nogmaals eens de gruwelijkheden ophaalt van de Tweede Wereldoorlog..., wat een slecht idee zou men kunnen denken... Maar niets is minder waar. 'Irena' doet in stripvorm wat Schindler's List betekent heeft voor de film. Namelijk één van de vele interessante verhaallijnen uit die donkere periode ons laten herbeleven maar dan vanuit het oogpunt van een zeer belangrijke figuur.

In de strip 'Irena' maken we kennis met Irena Irena Sendlerowa (1910-2008), een Pools verzetsstrijdster en ziekenverzorgster voor epidemiecontrole. Ze had daardoor toegang tot het getto van Warschau. Irena heeft echt bestaan en gelukkig maar want met de hulp van medewerkers en sympathisanten lukte het haar om 2500 Joodse kinderen uit het getto te smokkelen en ze onder te brengen bij Poolse families, kloosters en weeshuizen. Via contacten binnen het ministerie van welvaart verkregen de kinderen valse papieren.
Dit ongelofelijke maar waargebeurde verhaal van deze ziekenverzorgster is voor velen een mooie en waardevolle geschiedenisles die bij menig lezer een traan over de wang zal voelen lopen. De strip verhaalt de zo gekende betreurenswaardige gebeurtenis uit 1940 wanneer het nazi-leger Polen binnenviel. In de hoofdstad Warschau werden toen alle Joden samengedreven in het getto die dienst deed als een wijk omringd door muren. Ontsnappen stond gelijk als een onmiddellijke executie. De enige mensen die naar binnen mochten waren medewerkers van de afdeling Welzijnswerk. Irena bracht er elke dag levensmiddelen, kledij, medicijnen en steun voor al deze onfortuinlijke gevangenen. Op een dag besluit ze om er al de wezen in het geheim uit het getto te halen.

In heel veel geschiedenisboeken ontbreekt jammer genoeg ieder spoor van deze heldin. Scenarist Jean-David Morvan vond dit absoluut niet kunnen en samen met collega scenarist Séverine Tréfouël schreef hij dit pakkend verhaal. In David Evrard vonden ze de perfecte tekenaar om de heldendaad van Irena gestalte te geven op een zeer eigenzinnige doch recht voor de raap liggende stijl van illustratie. De op het eerste zicht lijkende kinderachtige tekenstijl stuurt ons inderdaad bij de eerste minuut een wenkbrauw lichtjes de hoogte in. Maar na één bladzijde erkennen we de genialiteit van deze stijl die wonderwel past bij deze gitzwarte geschiedenis. Tekenaar David schuwt echter niet de horror die toen aanwezig was maar de tekeningen zullen zeker en vast groot en klein bekoren.

Irena is een reeks uit 5 delen en is niet alleen een must voor de stripverzamelaar maar alsook voor iedereen die iets wil bijleren uit onze geschiedenis en 'zijn' helden. Dit moeilijk, aangrijpend en sinds enkele weken zéér brandend actueel onderwerp werd treffend met verve uitgevoerd door dit wondere drietal en dankzij hen werd dit 'niet' een waargebeurd verhaal van een vergeten heldin maar van een heldin waarvan er in deze wereld jammer genoeg nog steeds te weinig van zijn. (Nibs)

https://www.stripinfo.be/recensie.php?recensie=4791

In dit eerste deel van de stripreeks Irena maak je kennis met Irena Sendlerowa. Zij was een Poolse verzetsstrijder die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog inzette om zoveel mogelijk mensen in nood te helpen. Ze was verpleegkundige en kreeg daardoor toegang tot het getto van Warschau. Ze kreeg het voor elkaar om 2500 kinderen te redden uit de handen van de SS.

In dit stripverhaal worden de gruwelijkheden van De Tweede Wereldoorlog in het getto duidelijk in beeld gebracht. Het verhaal start met Irena, die geconfronteerd wordt met een jonge zieke moeder die vreest voor het lot van haar kind wanneer zij er niet meer is. Ze smeekt Irena om haar kind mee te nemen, maar zo’n actie is natuurlijk niet zonder gevaar. Wanneer het noodlot toeslaat, neemt Irena een drastisch besluit.

Irena illustratie

Deze reeks bestaat uit vijf delen. Het verhaal werd geschreven door Jean-David Morvan en Séverine Tréfouël. De indrukwekkende illustraties zijn het werk van illustrator David Evrard. Hij is onder andere bekend geworden met de stripreeks Robbe en Bas. Bij de inkleuring kreeg hij hulp van Walter Pezzali.

Het verhaal intrigeert, zeker wanneer je beseft dat het hier om een waargebeurd verhaal gaat. Dit eerste deel, Het getto, maakt indruk en ik ben dan ook reuze benieuwd naar de andere vier delen. Dit eerste verhaal is in elk geval een goede start, een goed boek ook voor de wat oudere kinderen. Het geeft een helder beeld weer over een stuk nare geschiedenis dat we nooit mogen vergeten.

https://indeboekenkast.com/stripboeken/oorlog/irena-1-het-getto/

‘Zo’n straf verhaal moest ooit wel verteld worden,’ moet scenarist Jean-David Morvan gedacht hebben nadat hij een artikel over haar las. En hoewel de Tweede Wereldoorlog een beenhard thema is, weten de tekenaars met hun lijnvoering het te verzachten. Niettegenstaande dat de scènes waar ze kinderen lastigvallen wel scherp zijn en je raken. Beste lezer, laat je raken door Irena, want deze strip is onontbeerlijk in je collectie. Een kanshebber voor je jaarlijkse top tien!

https://www.instagram.com/deboekenman/

Het eerste deel van deze jeugdstrip over Irena, een Poolse vrouw die meer dan 2500 kinderen hielp te ontsnappen uit het joodse getto, maakt meteen veel indruk. Het is ook een harde strip geworden, oorlog wordt hier getoond in zijn harde realiteit, en kan dus best ook onder begeleiding gelezen worden. Maar een bewonderingswaardig project in deze tijd waar oorlog nog steeds niet uit de wereld is verdwenen.

https://www.cuttingedge.be/boeken-strips/strips/12119/stripfax-feb-2022/

Er verschijnen nog steeds behoorlijk wat strips over de Tweede Wereldoorlog. Aan de ene kant is dat opmerkelijk: die oorlog is al vijfenzeventig jaar achter de rug. Aan de andere kant is dat ook wel begrijpelijk: het is een trauma binnen West-Europa en iedereen kent nog mensen die deze oorlog hebben meegemaakt. De verhalen over de oorlog waren nog overal rond.

In oorlogstijd worden de verhoudingen tussen mensen op scherp gesteld. Ook in vredestijd nemen mensen beslissingen, maar tijdens een oorlog kunnen de consquenties veel groter zijn. Een vriend vraagt of hij een tijdje bij je mag logeren is toch nog heel wat anders dan een vriend die vraagt of hij bij je mag onderduiken. Dan blijkt pas wat jullie vriendschap waard is.

Sommige mensen nemen, ook als ze gevaar lopen, beslissingen omdat ze vinden dat ze die moeten nemen, omdat er daden van ze gevraagd worden, ondanks de mogelijke gevolgen. Zij gaan door waar anderen zich mogelijk zouden laten afschrikken.
2500 kinderen

Over zo iemand gaat de stripreeks Irena, waarvan het eerste deel, Het getto, verschenen is. Irena Sendlerowa (ook bekend als Irena Sendler) leefde van 1910 tot 2008 en was een Pools verzetsstrijdster. In de Tweede Wereldoorlog redde ze 2500 kinderen uit het getto van Warschau.

De tekenstijl van David Evrard is niet realistisch, waardoor de plaatjes iets goedmoedigs krijgen. Dat is een gewaagde keuze, want de setting van het verhaal is dat allerminst. Bij het begin van het verhaal zit Irena in de cabine een vrachtwagentje en vraagt om toegelaten te worden tot het getto. Ze werkt voor de afdeling welzijnswerk en ze heeft recht op toegang, al zou een officier haar die liever weigeren. Zijn taal is dreigend, er zijn gewapende soldaten, er zijn prikkeldraadrollen aan de bovenkant van de hekken en toch heb je het idee, door de manier van tekenen, dat het misschien allemaal wel meevalt.

De hoop voor de toekomst leeft in de hoofden van de kinderen. Ze verwachten veel van Irena: voedsel, kleding en misschien is ze zelfs wel in staat om hen onzichtbaar te maken, zodat ze uit het getto kunnen.
De geest van vader

Irena doet wat ze kan, maar de situatie biedt weinig uitzicht. Een stervende vrouw vraagt aan Irena hulp voor haar zoontje. Wil Irena voor hem zorgen? Dan wordt de betrokkenheid die Irena heeft met de mensen die aan haar toevertrouwd zijn nog sterker. Ze gaat proberen kinderen weg te krijgen uit het getto. Ze voelt zich gesteund door de geest van haar vader, ook een welzijnsarts, die al in 1917 is overleden.

De toestand in het getto is al slecht, maar de maatregelen worden nog strenger, waardoor de positie van de Joden verslechtert. De verschillende decreten worden zonder commentaar weergegeven. De tekst alleen zegt al genoeg. Die sobere presentatie werkt heel goed.

Tussendoor krijgen we beelden uit een toekomst, waarin Irena al is opgepakt en verhoord wordt. Het doet vrezen dat haar acties niet goed aflopen.
Schrijnend

Van de goedmoedigheid die in het begin opgeroepen leekt te worden door de tekenstijl is weinig meer over. De lezer zit dan al zo ver in de narigheid van het verhaal, dat de vriendelijkheid van de stijl die alleen nog maar schrijnender maakt. Juist door de ellende niet vet aan te zetten, bereikt de tekenaar dat die ellende wordt overgebracht en dat die onontkoombaar wordt voor de lezer.

De scenarioschrijvers, Jean-David Morvan en Séverine Tréfouël, kozen ervoor om niet de biografie van Irena Sendlerowa te schrijven, maar om een verhaal te maken van wat ze heeft meegemaakt en gedaan. Dat lijkt me een goede keuze: als lezer ga je gemakkelijk mee in dat verhaal. Aan het eind van dit album wil je in ieder geval weten hoe ze zo veel kinderen heeft kunnen redden en hoe ze uiteindelijk toch is opgepakt.

Dit album is geschikt voor een heel brede doelgroep. Zelfs jonge lezers kunnen het verhaal lezen, als de lotgevallen van kinderen in de oorlog en van iemand die hen probeert te helpen. Volwassenen hebben een breder perspectief en kennen grofweg de loop van de oorlog, neem ik aan. Maar deze geschiedenis kennen ze wellicht niet. Het is een verhaal dat het beeld van de oorlog nog wat completer maakt.
https://teunisbunt.blogspot.com/2022/05/irena-deel-1-het-getto-morvan-trefouel.html