Irena 02: De rechtvaardigen

Ook dit tweede deel over een echt bestaande verzetsvrouw die duizenden kinderen van de dood redde, grijpt je bij je nekvel. De simplistische tekeningen doen een kinderboek vermoeden, maar de gruwel is echt en wordt getoond. Jonge lezers worden dus best begeleid. Je verwondert je over hoe laag mensen kunnen gevallen zijn in WO II, maar na het lezen besef je dat deze onmenselijkheid nu nog voortleeft in andere oorlogen. Alleen daarvoor is deze stripreeks meer dan de moeite.

https://www.cuttingedge.be/boeken-strips/strips/18872/ces-stripfax-jan23/

Irena is een treffende, ontroerende vijfdelige stripreeks over de Poolse verzetsstrijdster Irena Sendlerowa. Ze redde bijna 2500 Joodse kinderen uit het getto van Warschau, en toch ontbreekt ze in de geschiedenisboeken. Jean-David Morvan las bij toeval een artikel over haar en begreep dat haar leven verteld moest worden. Met Séverine Tréfouël en David Evrard beschrijft hij in vijf albums de humanistische strijd van deze ‘moeder van de kinderen van de Holocaust’.

Ik was al bijzonder onder de indruk van het eerste deel van dit vijfluik, want de manier waarop het verhaal verteld wordt is op een bijzondere manier heel erg effectief – de tekeningen zijn vrij simpel gehouden en het verhaal wordt ingetogen verteld, maar juist daardoor is de impact enorm en kun je dit verhaal eigenlijk niet met droge ogen lezen, althans ik niet.

In deel 2 begint Irena hulptroepen om zich heen te verzamelen, omdat ze in haar eentje niet allemaal voor elkaar kan krijgen – dus krijgt ze hulp van een pastoor (“Bedankt dat u bereid bent risco te lopen voor joodse kinderen, vader” – “Naastenliefde heeft geen godsdienst Irena”), een dokter ondertekent speciale passen, een collega van de sociale dienst zorgt voor valse documenten, een sociaal juriste is het rechtbankcontact, de conciërge van de rechtbank heeft de sleutels van een ondergrondse tunnel waarmee kinderen kunnen worden weggesluisd, een metselaar verstopt kinderen tussen zijn bakstenen, en dan is er nog de moederoverste van een klooster en de kinderarts die kinderen in zijn weeshuis wil opnemen.

Er zijn er nog meer, en die moeten allemaal vertrouwd worden. Irena houdt op briefjes bij welke kinderen waar heen gaan, hun echte naam, hun nieuwe naam – ze moeten straks ook weer teruggevonden kunnen worden tenslotte.

Je krijgt in dit deel een groot aantal van de bloedstollende acties te zien waarmee kinderen uit het ghetto gesmokkeld werden, maar je krijgt ook te zien hoe Irena wordt opgepakt, na een grondige huiszoeking waarbij niets gevonden wordt. Hoe dat afloopt ga ik hier niet vertellen. Koop het boek en lees dit verhaal – het waargebeurde verhaal van Irena Sendlerowa, die werkelijk met gevaar voor eigen leven duizenden kinderen het leven heeft gered. Ik wacht stil en onder de indruk op de volgende delen.

https://www.moorsmagazine.com/cartoons/strips/irena-2-de-rechtvaardigen/

1942. De Tweede Wereldoorlog woedt in alle hevigheid. De opgesloten Joden in het getto van Warschau hebben het enorm lastig. Niemand geeft om hen. Niemand. Niemand, behalve één dametje, Irena Sendlerowa*. Met haar collega’s van het Bureau Welzijnswerk mag ze de Joden uit het getto nog wat hoop geven door af en toe voedsel en geneesmiddelen binnen te brengen. Maar Irena heeft een verdoken missie. Ze wil zoveel mogelijk baby’s, peuters en kleuters uit deze hel bevrijden. Ze doet dat op alle mogelijke manieren, samen met tal van vrijwilligers. Het lukt. Het lukt steeds beter. Maar op een dag wordt ze gevangen genomen door de Gestapo. Wie heeft haar verlinkt?

Irena kon de zoveelste oorlogsstrip zijn die zich focust op het immense lijden van de Joodse bevolking. Het keiharde thema is er natuurlijk wel. Maar er is meer. De tekeningen van David Evrard zijn van een kinderlijke eenvoud. De personages hebben nauwelijks details. Ogen zijn simpele puntjes. Neuzen zijn driehoekjes of ovaaltjes. Monden zijn een eenvoudig streepje. Het volstaat om ons bij ons nekvel te grijpen. De poppetjes maken immers keiharde dingen mee. Ze huiveren, ze sidderen en ze barsten uit elkaar van moed.

De inkleuring geeft de tekeningen het nodige gure effect. Toch is dit geen pure, didactische kinderstrip. Scenaristen Jean-David Morvan (Konvooi, Robbedoes en Kwabbernoot,...) en Séverine Tréfouël (Luuna) kiezen consequent voor een speciale invalshoek. Zo wordt een ogenschijnlijk banale opsomming van al haar medestanders en potentiële verraders prachtig verteld en in beeld gebracht. Je voelt de hoop en spanning. De auteurs dooraderen hun verhaal voortdurend met flashbacks, gedachtenstromen, enzovoort. Het klinkt vermoeiend, maar dat is het allerminst. Het geeft deze strip net een geweldige impuls. Zo levert de combinatie tekst, tekeningen en grafische durf een van de sterkste strippagina’s op die we dit jaar al gezien hebben. Op zeven paginabrede stroken zitten uitgemergelde gevangenen van de Gestapo op stoeltjes. Eén voor één worden ze geëxecuteerd. Het gezicht van hun beulen zie je niet. Een kinderlijke tekstballon met een trillend "Pang!" volstaat. Deze wondermooie pagina is zo simpel, maar je krijgt instant kippenvel van het brute geweld en de voelbare angst. Deze pagina is exemplarisch voor de reeks Irena. Dit is een stripreeks die je voortdurend verrast.

Irena is een ontroerende strip, verpakt in een ogenschijnlijk kinderlijk eenvoudig jasje, maar elke pagina verrast je. Sterk.

WOUTER PORTEMAN

* Irena Sendlerowa heeft echt bestaan. Ze redde meer dan tweeduizendvijfhonderd kinderen uit het getto van Warschau. Wat een dame.

https://www.stripspeciaalzaak.be/besprekingen/supervrouw